MATCHFIXING IN DE EUROPESE SPORT

MATCHFIXING IN DE EUROPESE SPORT

Matchfixing wordt beschouwd als een van de grootste bedreigingen voor de hedendaagse sport. Matchfixing gaat verder dan alleen degenen die de sport in diskrediet brengen. Het tast de algehele geest van het spel aan en ondermijnt de principes van respect, eerlijkheid en integriteit. Doordat matchfixing een wijdverbreid en mondiaal karakter heeft aangenomen, is het aanpakken hiervan een prioriteit geworden voor zowel overheden als sportbewegingen over de gehele wereld. Initiatieven zijn erop gericht dat iedereen die een rol kan spelen bij het tegengaan van dit probleem, zijn verantwoordelijkheid neemt om er zo voor te zorgen dat sportwedstrijden schoon, eerlijk en zonder oneigenlijke inmenging, kunnen verlopen.

 

WAT IS MATCHFIXING?

Matchfixing kan twee vormen aannemen. Enerzijds, zijn er gevallen van matchfixing door corruptie, gokken of weddenschappen. Dat is met name het geval wanneer externe organisaties, of hun vertegenwoordigers, individuen proberen te beïnvloeden (veelal door omkoping) om deel te nemen aan matchfixing. Zaken in deze categorie zijn vaak zaken die raakvlakken hebben met misdaad, wetten en beleid. De meeste van dit soort matchfixing-incidenten houden verband met de grote winsten die op de gokmarkt kunnen worden gemaakt. Immers, als je van tevoren weet wat er gaat gebeuren, kun je veel geld inzetten op een team en/of een bepaalde uitslag. Er is dan geen sprake meer van gokken, maar van ‘zekerheid’.

De tweede vorm van matchfixing betreft pogingen tot manipulatie van sportwedstrijden door coaches, begeleiders of spelers zelf, als onderdeel van tactiek of strategie. Dit staat in de sportwereld bekend als het ’tanken van wedstrijden’. Deze vorm van matchfixing kan zich op verschillende manieren uiten. De bekendste vorm is ‘het op een gelijkspelletje gooien’. Dit kan, bij voorbeeld, gebeuren tijdens de laatste wedstrijd van een groepsfase bij een eindtoernooi waar beide teams zich door middel van een gelijkspel voor de volgende ronde kunnen plaatsen.

Deze vorm van matchfixing wordt niet noodzakelijkerwijs beschouwd als strafbaar in tegenstelling tot de eerste vorm, waarbij sprake is van omkoping. Met andere woorden, het tanken van een wedstrijd is, normaal gesproken, niet het gevolg van corruptie, gokken of wedden. In sommige sporten wordt tanken wel beschouwd als een vorm van (strafbare) manipulatie, terwijl in andere sporten dit eerder wordt gezien als een (niet echt sportieve) tactische zet.

 

WIE IS BETROKKEN BIJ MATCHFIXING?

Iedereen kan, in principe, wedstrijden proberen te manipuleren. In de praktijk, gaat het vaak om personen met een criminele achtergrond, ook wel de fixer genoemd, die clubeigenaren, coaches, spelers of zelfs scheidsrechters benaderen om wedstrijden te beïnvloeden. Maar waarom zouden deze betrokkenen bereid zijn om aan dergelijke matchfixing mee te werken?

Sommigen kunnen open staan om een wedstrijd te manipuleren wanneer de actie geen invloed heeft op de uiteindelijke resultaten van de competitie. Dit is het geval bij ‘Spotfixing’. Hiervan is sprake als een individu doelbewust een bepaalde actie uitvoert, maar niet noodzakelijkerwijs met de bedoeling een wedstrijd te verliezen. Omdat het schuldgevoel in zo’n geval aanzienlijk lager ligt, kunnen betrokkenen meer vatbaar zijn voor dergelijke pogingen tot matchfixing.

Personen die betrokken zijn bij de sport kunnen gemakkelijker worden gemanipuleerd dan degenen die deel uitmaken van een team met medespelers. Daarom zijn scheidsrechters vaak een primair doelwit omdat ze als individu een grote invloed kunnen hebben op de uitkomst van wedstrijden. Daarnaast kunnen clubfunctionarissen een doelwit vormen, omdat zij de club en de hele cultuur kunnen beïnvloeden.

Er bestaan twee vormen van dwang: dwang door bedreigingen en dwang door omstandigheden. Dwang door bedreigingen betreft de situatie waarbij een persoon iemand anders beveelt om een gespecificeerde matchfixing te plegen, terwijl hij hem bedreigt met de dood of ernstig geweld. Het geeft spelers het gevoel dat de enige manier om zichzelf of hun dierbaren te beschermen is om aan matchfixing deel te nemen. In het geval van dwang door omstandigheden hoeft het niet te betekenen dat ‘het niet meedoen’, een misdaad tot gevolg zal hebben. Bij dwang door omstandigheden is het echter niet vereist dat een persoon specificeert dat een misdrijf moet worden gepleegd. Er moet echter wel een voldoende verband bestaan tussen de bedreiging en het misdrijf.

De meest voorkomende reden om aan matchfixing mee te doen is de verleiding van geld. Deze specifieke reden kan met name spelers en belanghebbenden verleiden die het gevoel hebben dat hun beloningsniveau onrechtvaardig is. Dit kan voorkomen in lagere voetbalcompetities waar salarissen lager liggen, en er minder streng wordt gecontroleerd omdat wedstrijden een lagere prioriteit hebben in de internationale voetbal rankings.